Τους βασικούς άξονες για την στρατηγική μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία σε συνδυασμό με ένα ευρύ πλέγμα πρωτοβουλιών, κινήτρων και μεταρρυθμίσεων παρουσίασε ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, μιλώντας στην Κοινή Συνεδρίαση της διαρκούς επιτροπής παραγωγής και εμπορίου, της ειδικής μόνιμης επιτροπής προστασίας περιβάλλοντος της ειδικής διαρκούς επιτροπής ευρωπαϊκών υποθέσεων.
Η ενεργειακή πολιτική της χώρας καθώς και οι στοχεύσεις της κυβερνητικής πολιτικής ευθυγραμμίζεται με το ευρωπαϊκό πλαίσιο και στόχους για πλήρη απανθρακοποίηση της οικονομίας μέχρι το 2050. Από την άποψη αυτή, σύμφωνα με τον Υπουργό, η κυβέρνηση επέλεξε να ακολουθήσει τολμηρές και φιλόδοξες πολιτικές σε επίπεδο ΕΕ όπως την πλήρη απολιγνιτοποίηση του ενεργειακού συστήματος μέχρι το 2023, όντας η πρώτη μεταξύ των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Σε αυτή την κατεύθυνση διαθέτει το 37% των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για επενδύσεις στον κλάδο της Ενέργειας σε συνδυασμό με πρόσθετους πόρους από το ΕΣΠΑ.
Ταυτόχρονα, υπό το φόντο των νέων αναθεωρημένων στόχων της Κομισιόν για 55% μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, η ελληνική πολιτεία προκρίνει την ανάλογη απαιτούμενη αναθεώρηση στους εθνικούς στόχους, δηλαδή, αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας στο 35% μέχρι το 2030 και αναθεώρηση προς τα πάνω του 61%, ως μερίδιο ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή. Με δεδομένο ότι η ηλεκτροπαραγωγή ευθύνεται κατά 32% στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και ακολουθούν μεταφορές και βιομηχανία με 20% και 16%, αντίστοιχα, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ έχει καταρτίσει ένα στοχευμένο σχέδιο παρεμβάσεων και κινήτρων για την αναμόρφωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των παραπάνω τομέων.
Για την επίτευξη της πράσινης μετάβασης, το ΕΣΕΚ προβλέπει επενδύσεις ύψους 44 δις ευρώ μέχρι το 2030.
Συνοπτικά η κυβέρνηση αναλαμβάνει τις εξής πρωτοβουλίες:
1. Έως το 2025 η απολιγνιτοποίηση με την απόσυρση όλων των λιγνιτικών μονάδων το 2023 πλην μίας που θα μετατραπεί σε φυσικό αέριο το 2025.
2. Συστήματα αποθήκευσης ενέργειας με πόρους 450 εκ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης
3. Πόροι 1 δις. ευρώ από Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης για υβριδικά συστηματα ΑΠΕ και αποθήκευσης στα νησιά
4. Επενδύσεις 5 δις. ευρώ για ηλεκτρικές διασυνδέσεις νησιών
5. Ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και δημόσιων κτιρίων 2 δις. ευρώ
6. Δημόσια δαπάνη 1 δις ευρώ για δίκτυα διανομής φυσικού αερίου
7. Θεσμικό πλαίσιο για υδρογόνο.
Πιο αναλυτικά ο Υπουργός αναφέρθηκε στα παρακάτω ζητήματα.
Απολιγνιτοποίηση
Το σχέδιο απολιγνιτοποίησης αποτελεί «σημείο-κλειδί» όπως ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός, για την από εδώ και πέρα βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Τα έως τώρα δεδομένα που προκύπτουν από την λιγνιτική παραγωγή επιτάσσουν την άμεση λήψη μέτρων τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την βιωσιμότητα της ΔΕΗ που λειτουργεί τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύσιμο τον λιγνίτη.
Αυτό γιατί κάθε λιγνιτική μεγαβατώρα εκπέμπει από 1,2 έως 1,4 τόνους διοξειδίου του άνθρακα, επιβαρύνοντας τόσο το περιβάλλον όσο και το κόστος ενέργειας για την Δημόσια Επιχείρηση Ηλεκτρισμού.
Το εν λόγω κόστος, υπολογίζοντας το κόστος ρύπων, καταλήγει να προσεγγίζει τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή με ζημία περί τα 40 ευρώ σε σχέση με την τιμή της αγοράς. Σύμφωνα με το σχέδιο της κυβέρνησης, όλες οι λιγνιτικές μονάδες θα έχουν αποσυρθεί μέχρι το 2023 εκτός από μία που θα μετατραπεί σε μονάδα φυσικού αερίου το 2025.
Μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ
Με βασική πρόθεση την μεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, η πολιτική ηγεσία του Υπουργείου προχωράει στην δεύτερη φάση απλοποίησης της διαδικασίας αδειοδότησης των ΑΠΕ. Ωστόσο, βασικές προϋποθέσεις για την περαιτέρω ανάπτυξη των ΑΠΕ στο ελληνικό ενεργειακό σύστημα είναι η εγκατάσταση συστημάτων αποθήκευσης (1,2 GW μέχρι το 2030) καθώς και η αναβάθμιση των δικτύων ηλεκτρικής ενέργειας που θα μπορούν να «σηκώσουν» το αυξημένο «πράσινο» φορτίο.
Φράγμα Μεσοχώρας
Το έργο βρίσκεται υψηλά στην ατζέντα του Υπουργείου, το οποίο προβαίνει στις απαραίτητες ενέργειες και δεσμεύεται να συνεχίσει, ώστε το έργο να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει άμεσα.
Νησιά
Η απανθακοποίηση των νησιών και ο πολλαπλασιασμός των «πράσινων νησιών» στα πρότυπα της Αστυπάλαιας αποτελεί κεντρική πρόθεση της κυβέρνησης και προς τούτο, το Υπουργείο έχει ήδη προχωρήσει στην σύσταση ειδικής επιτροπής για την αξιολόγηση των σχεδίων που θα υπαχθούν στο ευρωπαϊκό σχέδιο χρηματοδότησης για την απανθρακοποίηση των νησιών. Συγκεκριμένα, τα διαθέσιμα κεφάλαια – δημόσια δαπάνη αναμένεται να φτάσουν περίπου το 1 δις ευρώ, κινητοποιώντας επιπλέον 1,8 δις ευρώ.
Ηλεκτρικές διασυνδέσεις
Ξεχωρίζουν τα στρατηγικής σημασίας έργα διασύνδεσης των ελληνικών νησιών με ιδιαίτερη σημασία αυτό της Κρήτης και το οποίο αναμένεται να έχει πολλαπλά οφέλη τόσο από την άποψη ασφάλειας του συστήματος όσο και από την άποψη του καταναλωτή με περιορισμό του κόστους. Βάσει χρονοδιαγράμματος, η διασύνδεση των Δωδεκανήσων αναμένεται να ξεκινήσει το 2025 και να ολοκληρωθεί το 2027, ενώ η διασύνδεση των νησιών του Βορειοανατολικού Αιγαίου το 2025 και 2029, αντίστοιχα, απορροφώντας επενδύσεις ύψους 900 εκατ. ευρώ.
Εξοικονομώ
Ενεργειακή αναβάθμιση δημόσιων και ιδιωτικών κτιρίων. Εντός του καλοκαιριού θα ανακοινωθούν προγράμματα για κατοικίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, με ειδική πρόβλεψη για τον τουριστικό κλάδο και με αλλαγή των κριτηρίων υπαγωγής προκειμένου οι πόροι να διοχετεύονται κατά προτεραιότητα στα κτίρια με μεγαλύτερη ανάγκη ενεργειακής αναβάθμισης. Ως το 2030 εκτιμάται ότι θα αναβαθμιστούν 600.000 κτίρια.
Φυσικό αέριο και Υδρογόνο
Έτερος άξονας πολιτικής του Υπουργείου είναι ο εκσυγχρονισμός και επέκταση του δικτύου φυσικού αερίου, πρωτοβουλία που συγκεντρώνει επενδύσεις περί του ενός δις ευρώ, και επιτρέπει την μελλοντική τους αξιοποίηση για την μεταφορά υδρογόνου. Χαρακτηριστικό είναι ότι στην πρόσφατη πρόσκληση του αρμόδιου Υπουργείου, κατατέθηκαν 20 αιτήσεις για επενδυτικά σχέδια παραγωγής πράσινου υδρογόνου, αναδεικνύοντας τις σημαντικές προοπτικές ανάπτυξης του κλάδου.
Ηλεκτροκίνηση
Η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης, με στόχο το 2030 ένα στα τρία νέα οχήματα που κυκλοφορεί στη χώρα να είναι ηλεκτρικό.
Μιχάλης Μαστοράκης από το energypress.gr