Την ώρα που η Κυβέρνηση μιλάει για απολιγνιτοποίηση και σβήσιμο όλων των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ , ακόμα και μέχρι το 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε έκθεση της που κυκλοφόρησε “μαλώνει” την Ελλάδα γιατί δεν έχουν προχωρήσει οι ενέργειες για πρόσβαση στον λιγνίτη από ιδιώτες.
Επίσης η Κομισιόν επαναφέρει στο τραπέζι την υποχρέωση που έχει αναλάβει η Ελλάδα για τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ και επιρρίπτει ευθύνες στην Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ για την αποτυχία πώλησης των λιγνιτικών μονάδων.
Ένα ακόμα σημαντικό σημείο είναι ότι στην έκθεση γίνεται αναφορά σε 2 βασικές ημερομηνίες, τον Ιανουάριο του 2020 όπου η Κυβέρνηση πρέπει να παρουσιάσει το πλήρες πρόγραμμα της που θα αντικαθιστά την πώληση των μονάδων του ΣΥΡΙΖΑ και ο Ιούνιος του 2020 όπου γράφεται σαν προθεσμία που έχει η Ελλάδα για την εφαρμογή του νέου target model. Οπότε βλέπουμε ότι οι αναφορές και η επιμονή του κ. Χατζηδάκη να κλείσει συγκεκριμένες μονάδες τον Ιούνιο του 2020 δεν είναι τυχαία και γίνεται επειδή έχουν αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις.
Περισσότερες λεπτομέρειες για την έκθεση θα έχουμε σε νεώτερο άρθρο, δείτε σχετική δημοσίευση από το energypress.gr
“Δείχνει δόντια” η Κομισιόν – Ζητάει εναλλακτικά μέτρα για ΔΕΗ και πρόσβαση τρίτων στο λιγνίτη – Τι αναφέρει η έκθεση αξιολόγησης
Η Κομισιόν δεν θεωρεί επαρκή τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης για την αγορά ηλεκτρισμού (ταχεία απολιγνιτοποίηση, ανασυγκρότηση ΔΕΗ, πώληση ΔΕΔΔΗΕ κ.λπ.), καθώς εκτιμά ότι τα αποτελέσματά τους θα είναι μακροπρόθεσμα, και ζητάει τη λήψη πρόσθετων μέτρων σε άμεσο χρόνο. Αυτό προκύπτει από την έκθεσή της που συνοδεύει το πράσινο φως που έδωσε σήμερα για τη δόση ύψους 767 εκατ. ευρώ προς την ελληνική οικονομία, περιλαμβάνοντας ουσιώδεις επισημάνσεις, μεταξύ άλλων όσον αφορά τη ΔΕΗ, το άνοιγμα της αγοράςτη ΔΕΠΑ και τις ΑΠΕ.
Το κυριότερο είναι ότι οι θεσμοί έχουν ζητήσει και έχουν λάβει τη δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης πως θα παρουσιάσει τον Ιανουάριο εναλλακτικά μέτρα για την κυρίαρχη θέση της ΔΕΗ και την αποκλειστική πρόσβασή της στο λιγνίτη. Μέτρα τα οποία προφανώς είναι επιπλέον της δεδηλωμένης πρόθεσης της κυβέρνησης να φέρει πολύ πιο μπροστά το πρόγραμμα απόσυρσης των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ.
Παρότι αξιολογούν θετικά τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης, οι Βρυξέλλες θέτουν εννέα προαπαιτούμενα που πρέπει να επιτευχθούν πολύ σύντομα και συγκεκριμένα έως το τέλος Δεκεμβρίου με βάση τη συμφωνία του 2018. Σε αυτά περιλαμβάνονται παρεμβάσεις στην αγοράς ενέργειας και ειδικά στην ηλεκτρική αγορά.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει η έκθεση, τα στοιχεία για τα μερίδια στην αγορά ηλεκτρισμού δείχνουν ότι οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ εισέρχονται στην αγορά λιανικής και χονδρικής, αλλά η κυρίαρχη θέση της επιχείρησης και η αποκλειστική πρόσβασή της στο λιγνίτη συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία.
Η έκθεση επιρρίπτει ευθύνες στην προηγούμενη κυβέρνηση για το γεγονός ότι δεν τελεσφόρησε ο διαγωνισμός αποεπένδυσης λιγνιτικών μονάδων. Με δεδομένη την αποτυχία, η Κομισιόν ουσιαστικά ζητάει μέτρα για να καλυφθεί το “κενό” που, όπως λέει, αποτελεί παραβίαση της αντιμονοπωλιακής δέσμευσης της χώρας. «Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί ότι έναντι νομικής αβεβαιότητας και έλλειψης διαφάνειας, δεν κατατέθηκαν προσφορές στο διαγωνισμό της αποεπένδυσης. Η αποτυχία της είχε ως αποτέλεσμα παραβίαση της αντιμονοπωλιακής δέσμευσης, άρα χρειάζονται εναλλακτικές λύσεις. Οι αρχές επικοινώνησαν επισήμως την πρόθεσή τους να παρουσιάσουν εναλλακτικά μέτρα τον Ιανουάριο του 2020» αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση.
Όπως αναφέρεται επίσης στην έκθεση, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι μεταρρυθμίσεις στον ενεργειακό τομέα, θα πρέπει να εφαρμοστούν τα μέτρα που συμφωνήθηκαν στο πλαίσιο της κοινής αξιολόγησης του συστήματος δημοπρασιών NOME. Συζητούνται πρόσθετα διαρθρωτικά μέτρα, αν και στο πλαίσιο ενός εναλλακτικού τρόπου αντιμετώπισης της αντιμονοπωλιακής δέσμευσης. Υπάρχουν επίσης σχέδια για επιτάχυνση της παράδοσης της προθεσμιακής αγοράς ως εναλλακτική λύση για τα NOME.
Αναλυτικότερα, όπως αναφέρεται στην έκθεση, “οι αρχές έχουν αναλάβει δράση για να σταθεροποιήσουν τα οικονομικά της ΔΕΗ και έχουν ανακοινώσει φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις στην αγορά οι οποίες θα επηρεάσουν την εφαρμογή του target model. Τα αποφασιστικά βήματα των αρχών για τα οικονομικά της ΔΕΗ αντανακλώνται στην έκθεση για τα αποτελέσματα της εταιρείας και ήταν σημαντικό μήνυμα για τις αγορές.
Οι αρχές αναπτύσσουν τώρα μέτρα για να αντιμετωπίσουν τις μακροπρόθεσμες προκλήσεις των οφειλών και των στρατηγικών κακοπληρωτών. Οι αρχές αποφάσισαν να ακυρώσουν την τελευταία δημοπρασία ΝΟΜΕ που τέθηκε ως μεταβατικό μέτρο ενώ οι μεταρρυθμίσεις λάμβαναν χώρα για το άνοιγμα της αγοράς. Μια τέτοια μεταρρύθμιση ήταν η εφαρμογή του target model. Είναι καθ’ οδόν για παράδοση στη νέα προθεσμία του Ιουνίου του 2020. Θα πρέπει να ακολουθήσει η σύζευξη με τις περιφερειακές αγορές. Οι προτάσεις της κυβέρνησης για επιτάχυνση της προθεσμιακής αγοράς είναι ευπρόσδεκτες.
Οι αρχές πρότειναν ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη μακροπρόθεσμη μεταμόρφωση της ενεργειακής αγοράς στην Ελλάδα και επικοινώνησαν την πρόθεσή τους να υποβάλουν αναθεωρημένες λύσεις για τον ανταγωνισμό τον Ιανουάριο του 2020. Στον πυρήνα της ενεργειακής στρατηγικής βρίσκεται το κλείσιμο όλων των λιγνιτικών σταθμών ως το 2028 με σημαντικό μερίδιό τους νωρίτερα.
Η κυβέρνηση επίσης λαμβάνει περαιτέρω μέτρα για το άνοιγμα της αγοράς. Αν τα μέτρα αυτά εφαρμοστούν πλήρως, θα μπορούσαν να φανούν ήδη από το 2020 μεγάλες εξελίξεις με μια ανοικτή αγορά στο target model που θα είναι λιγότερο εξαρτημένη από τα ορυκτά καύσιμα και θα είναι ανοικτή σε περισσότερες ΑΠΕ. Παρόλο που η μακροπρόθεσμη στρατηγική είναι ευπρόσδεκτη, κι άλλα βήματα χρειάζονται για την αντιμετώπιση της κυρίαρχης θέσης της ΔΕΗ, όπως η συνεχιζόμενη αντιμονοπωλιακή διαδικασία. Τα στοιχεία για τα μερίδια δείχνουν ότι οι ανταγωνιστές εισέρχονται στην αγορά λιανικής και χονδρικής, αλλά η κυρίαρχη θέση της και η αποκλειστική πρόσβαση στο λιγνίτη συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία. Στο πλαίσιο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί ότι έναντι νομικής αβεβαιότητας και έλλειψης διαφάνειας, δεν ελήφθησαν προσφορές στο διαγωνισμό της αποεπένδυσης. Η αποτυχία της είχε ως αποτέλεσμα παραβίαση της αντιμονοπωλιακής δέσμευσης, άρα χρειάζονται εναλλακτικές λύσεις. Οι αρχές επικοινώνησαν επισήμως την πρόθεσή τους να αναζητήσουν εναλλακτικές τον Ιανουάριο του 2020.
Αγορά αερίου
Η ελληνική αγορά φυσικού αερίου παραμένει μικρή, αλλά αναπτύσσεται. Η ολοκληρωμένη πώληση του ΔΕΣΦΑ, καθώς και η τωρινή πώληση της ΔΕΠΑ θα οδηγήσουν σε περαιτέρω άνοιγμα και εγχώριες επενδύσεις, ενώ η πρόοδος σε έργα όπως ο IGB και οι αυξανόμενες εισαγωγές LNG δείχνουν το δυναμικό της Ελλάδας να γίνει περιφερειακός ενεργειακός κόμβος. Οι αρχές επανεξετάζουν την σχεδιαζόμενη πώληση της ΔΕΠΑ και το αναθεωρημένο σχέδιο είναι ενθαρρυντικό και περιλαμβάνει την πώληση υψηλότερου μεριδίου για να εξασφαλιστεί πλήρης αποδέσμευση”.
Ιδιωτικοποιήσεις
Σχετικά με τις ιδιωτικοποιήσεις, τονίζεται ότι πρέπει να ολοκληρωθούν μέχρι τα τέλη του 2019 οι κινήσεις σε Εγνατία, ΔΕΠΑ, περιφερειακούς λιμένες Αλεξανδρούπολης και Καβάλας, Ελ. Βενιζέλο, ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ.
ΑΠΕ
Όσον αφορά τις ΑΠΕ, στην έκθεση καταγράφονται οι ανησυχίες ότι ο ΕΛΑΠΕ θα επηρεαστεί αρνητικά από τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ των προμηθευτών, δίχως εναλλακτικές. Επιπλέον, τονίζεται ότι διοικητικά θέματα όπως οι χρεώσεις για τις άδειες παραγωγής που πρέπει να πληρώνουν οι εταιρείες για καθυστερήσεις για τις οποίες δεν ευθύνονται, κάνουν ζημιά στις επενδύσεις ΑΠΕ. Η αναθεώρηση του χωροταξικού και οι βελτιώσεις στην αδειοδότηση θα είναι κρίσιμες για τη μεγιστοποίηση των επενδύσεων, όπως εκτιμά η Κομισιόν.
Θοδωρής Παναγούλης από το energypress.gr
