Στις 26/07/2024, διοργανώθηκε από το Δήμο Μεγαλόπολης και το Σωματείο των Φίλων του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς
σύσκεψη με καλεσμένους τους Προέδρους Κοινοτήτων, τους Πολιτιστικούς Φορείς και τους Συλλόγους των χωριών που εμπίπτουν στα γεωγραφικά όρια των Αρκαδικών Μονοπατιών. Παρόντες ήταν συνολικά 28 άτομα μεταξύ των οποίων, ο Δήμαρχος του Δήμου κ. Κώστας Μιχόπουλος, ο Αντιδήμαρχος κ. Ηλίας Κατσούλας, και ο Γιάννης Λαγός συντονιστής της Περιφέρειας Πελοποννήσου για την ανάδειξη 1500 χιλ. Μονοπατιών σε όλη την Πελοπόννησο.
Η Σύσκεψη είχε απόλυτη επιτυχία και βγήκαν πολύ σαφή και ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Πρώτος έλαβε το λόγο ο κ. Δήμαρχος, ο οποίος εξήρε τους Φίλους του Παρράσιου Πάρκου για την πρωτοβουλία της σημερινής σύσκεψης και τις μέχρι σήμερα προσπάθειες δημιουργίας του δικτύου μονοπατιών γύρω από τον ορεινό Όγκο του Λυκαίου Όρους. Αναφέρθηκε αρχικά στην αναγκαιότητα δημιουργίας του εναλλακτικού τουρισμού μέσα από το δίκτυο των περιπατητικών μονοπατιών γύρω από το Λύκαιο Όρος και την επέκτασή του σε όλο το Δήμο Μεγαλόπολης. Δήλωσε ότι στέκεται αρρωγός και συνεχιστής αυτής της προσπάθειας, και ότι θα φροντίσει να ανοίξουν νέοι κωδικοί χρηματοδότησης για να συμπεριλάβουν τον καθαρισμό και την ανάδειξη των Αρκαδικών μονοπατιών.
Ο Γιάννης Λαγός που πρωτοστάτησε στη δημιουργία του Menalon Trail, μας μίλησε για την αρμοδιότητά του ως συντονιστής στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, για ένα τεράστιο δίκτυο μονοπατιών 1500 χιλ. σε όλη την Πελοπόννησο που βρίσκεται σε εξέλιξη και θα ολοκληρωθεί τα επόμενα χρόνια, και θα φέρει χιλιάδες πεζοπόρους από όλη την Ευρώπη. Τα Αρκαδικά Μονοπάτια γύρω από το Λύκαιο Όρος προσφέρουν μοναδικές εμπειρίες στους πεζοπόρους, μέσα από το μοναδικό του φυσικό περιβάλλον, την ηρεμία και τη γαλήνη του τόπου, τις πολλές πηγές γάργαρου δροσερού νερού και τους πολλούς και αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους. Τα μονοπάτια αυτά που ξεκίνησαν από τους Φίλους του ΠΠΠΚ ως “Παρράσια Μονοπάτια” και στη συνέχεια τα ονομάσαμε Αρκαδικά Μονοπάτια, φέρουν ένα πολύ βαρύ Brand Name, μοναδικό για προσέλκυση ξένων πεζοπόρων. Η επένδυση του καθαρισμού και της ανάδειξης των μονοπατιών, είναι πολύ χαμηλού κόστους σε σύγκριση με άλλες επενδύσεις και μπορεί να φέρει άμεσα αποτελέσματα. Μόλις ολοκληρωθεί ο καθαρισμός, η σήμανση και η τοποθέτηση πινακίδων, μπορούμε από το Μάρτιο 2025 να έχουμε τους πρώτους πεζοπόρους. Αναφέρθηκε στην αναγκαιότητα δημιουργίας μιας ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗΣ ΟΜΑΔΑΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ, η οποία θα συντηρεί και θα εργάζεται για τα μονοπάτια και όπου αλλού υπάρχει ανάγκη εργασίας. Μίλησε για τον σημαντικό ρόλο που καλείται να παίξει ο Δήμος και η Περιφέρεια. Ξεκινήσαμε καλά στο τέλος της θητείας του κ. Τατούλη στην Περιφέρεια Πελοποννήσου, ήρθε όμως μια καταστροφική περίοδος με τον κ. Νίκα. Οι πεζοπόροι του Menalon Trail, ανυπομονούν να περπατήσουν τα Αρκαδικά Μονοπάτια. Εμείς ενώσαμε ήδη το Ελληνικό και την Καρύταινα με το Menalon Trail, περιμένουμε να λειτουργήσουν και τα Αρκαδικά Μονοπάτια και στη συνέχεια να ασχοληθούμε με τα Μονοπάτια της Φαλαισίας.
Ο Φώτης Ζώης, Πρόεδρος του Σωματείου των Φίλων του Παρράσιου Πάρκου, έκανε μία μικρή αναδρομή στο ιστορικό της δημιουργίας του δικτύου μονοπατιών γύρω από το Λύκαιο Όρος. Μετά το 2004, όταν ξεκίνησαν οι ανασκαφές από την ομάδα των Αμερικανών αρχαιολόγων στο Λύκαιο Όρος και άρχισαν οι συζητήσεις για τη δημιουργία του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς (ΠΠΠΚ), ένα από τα θέματα που προέκυψαν για την συγκράτηση του πληθυσμού των χωριών στον τόπο τους ήταν τα μονοπάτια. Επί Δημαρχίας Παναγιώτη Μπούρα, έγινε μια μελέτη από τεχνικό γραφείο της Αθήνας, για τη δημιουργία ενός μονοπατιού Βάστα-Αγία Θεοδώρα- Ίσαρι-Αρχαία Λυκόσουρα. Η μελέτη αυτή δεν είχε τύχη, και έμεινε στα συρτάρια του Δήμου. Οι Φίλοι του ΠΠ
άρχισαν να σχεδιάζουν ένα κυκλικό μονοπάτι γύρω από το Λύκαιο Όρος με σκοπό τη διασύνδεση όλων των χωριών πέριξ του βουνού μέσα από παλιά μονοπάτια (όσα έχουν απομείνει λόγω ασφαλτόδρομων και χωματόδρομων). Να προσαρμοστούν σπίτια στα χωριά για τη διανομή των επισκεπτών. Να προσαρμοστούν τα καταφύγια βοσκών σε καλύβες κατασκήνωσης. Το 2017, ο αρχικός σχεδιασμός επί χαρτών της ΓΥΣ, ολοκληρώθηκε με μια μελέτη η οποία έτυχε της έγκρισης από την Περιφέρεια Πελοποννήσου. Το 2018-2019, μια ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ από το Ίσαρι με οδηγό το Φώτη Ζώη (εθελοντική συμμετοχή) και την υποστήριξη του Γιάννη Λαγού, με σύμβαση έργου της Περιφέρειας Πελοποννήσου, καθάρισε, διάνοιξε, και σηματοδότησε 75 χλμ. Μονοπατιών. Επειδή η υπάρχουσα μελέτη προέβλεπε σύνδεση με τμήματα της Ηλείας και της Μεσσηνίας, η Περιφέρεια ζήτησε να μείνουμε μόνο σε Αρκαδικό έδαφος, και τότε μετονομάσαμε τα Παρράσια μονοπάτια σε Αρκαδικά Μονοπάτια. Οι εργαζόμενοι πληρώθηκαν μόνο ένα μέρος της εργασίας τους, η σήμανση και η καταγραφή σε χάρτη, σταμάτησαν. Από τότε και με την αλλαγή της ηγεσίας της Περιφέρειας, δεν έγινε καμία άλλη εργασία. Το 2023 μετά από συνεννόηση με τον κ. Χριστογιαννόπουλο, Δήμαρχο του Δήμου Μεγαλόπολης, έγινε επικαιροποίηση της αρχικής μελέτης των μονοπατιών και προσαρμοστήκαμε σε διαδρομές μόνο σε Αρκαδικό έδαφος. Έγιναν πολλές τροποποιήσεις του δικτύου και η νέα μελέτη παραδόθηκε στο Δήμο και από εκεί μετά το Πάσχα κατατέθηκε στο Υπουργείο Περιβάλλοντος για χρηματοδότηση. Μαζί με τη μελέτη αυτή κατατέθηκε και μια ακόμα μελέτη για κατασκευή πεζογεφυρών γύρω από την Καρύταινα και τον Αλφειό. Έκτοτε, σιγή ιχθύος.
Τα Αρκαδικά Μονοπάτια ξεκινούν από την Καρύταινα, κατεβαίνουν και περνούν τον Αλφειό ποταμό, Πανταζαίϊκα, Στρόγγυλο (Κάτω Κοτύλιο), Κοτύλιο, Αρχαιολογικός χώρος Λυκαίου, Άνω Καρυές, Λύκαιο, Βάστα, Αγία Θεοδώρα, Ίσαρι, (και παράκαμψη μέχρι Χρούσα), Πετροβούνι, Αρχαία Λυκόσουρα, Λυκόσουρα, Καστανοχώρι, Ίσιωμα, Κυπαρίσσια, Μαυριά και πάλι Καρύταινα. Η διαδρομή μπορεί να ξεκινήσει από οποιοδήποτε χωριό και ως κυκλική να καταλήξει στο ίδιο, με κέντρο πάντα το Λύκαιο Όρος. Τα Αρκαδικά Μονοπάτια ανήκουν στην κατηγορία των μεγάλων διαδρομών. Η ιδέα αυτού του είδους πεζοπορείας μεγάλων αποστάσεων πρωτοεμφανίστηκε στη Γαλλία, σε περιοχές όπου μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο παρατηρήθηκε ραγδαία μείωση του πληθυσμού και τα χωριά έφτασαν στην ολική ερήμωση. Μέσα από μεγάλες πεζοπορικές διαδρομές, δημιουργήθηκε η πρώτη επισκεψημότητα, δίνοντας την ευκαιρία στους ντόπιους μέσα από τη φιλοξενία, την εστίαση και την ξενάγηση να αναδημιουργήσουν όχι μόνο θέσεις εργασίας, αλλά και το ενδιαφέρον για τον τόπο τους. Η αρχική αυτή ιδέα, γέννησε ένα τεράστιο δίκτυο μονοπατιών, με αποτέλεσμα να εμπλακούν ορειβατικοί και πεζοπορικοί Σύλλογοι, δημοσιογράφοι, εκδότες χαρτών και οδηγών, ξεναγοί, επιστήμονες και πολλοί άλλοι που έδωσαν ζωή και προοπτική σε περιοχές που φαίνονταν καταδικασμένες σε αφανισμό. Και όλο αυτό έγινε χάρις στην ενεργό συμμετοχή από την αρχή της υλοποίησης αυτής της ιδέας, κυρίως με την οικονομική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης, αλλά και την εθελοντική εργασία των λίγων ανθρώπων των χωριών. Αυτό είναι που ζητάμε σήμερα από το Δήμο μας και από τους Προέδρους των χωριών και τους Συλλόγους. Και για το λόγο αυτό είμαστε σήμερα εδώ. Με την θετική συμμετοχή σας, από οποιαδήποτε θέση και σκοπιά μπορούμε να ανατρέψουμε την κατάσταση και τα χωριά μας να μείνουν ζωντανά. Πρέπει να συστήσουμε μια επιτροπή από πέντε άτομα με εκπροσώπους των χωριών για τον συντονισμό και την ενημέρωση για την πρόοδο των ενεργειών μας και των εργασιών.
Ο Χρήστος Κουμουνδούρος δήλωσε πολύ ικανοποιημένος από την παρουσία των Προέδρων των Κοινοτήτων και των εκπροσώπων των Συλλόγων των χωριών που περνάνε ή συνορεύουν με τα Αρκαδικά Μονοπάτια. Οι εργασίες και όλες οι προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι σήμερα, πρέπει να συνεχίσουν και να μην χάσουμε την ευκαιρία ολοκλήρωσης του Δικτύου των μονοπατιών, που είναι μια πολλά υποσχόμενη τουριστική επένδυση με πολύ λίγο κόστος. Και συνόψισε:
1.Δημιουργία Τουριστικού Χάρτη του Δήμου, που από τη μία όψη να απεικονίζονται οι διαδρομές των μονοπατιών και από την άλλη τουριστικός Χάρτης του Δήμου.
Ολοκλήρωση της σήμανσης και καθαρισμός των μονοπατιών.
2.Να εξεταστούν προτάσειςτων Φορέων παράλληλων εκδηλώσεων που θα προβλέπονται για την επαύξηση του ενδιαφέροντος των επισκεπτών.
3.Να γίνει σχεδιασμός εκδρομικών προγραμμάτων/προτάσεων προς τους tour operators με στόχευση την έναρξή τους το 2025.
4.Να βρούμε τον τρόπο να ενεργοποιήσουμε άδεια σπίτια και δωμάτια στα χωριά να ενοικιάζονται μέσω του Airbnb, όπως γίνεται ήδη στις Άνω Καρυές με την ενοικιαζόμενη Βίλλα.
5.Να συσταθεί Όργανο για την επεξεργασία του απογραφικού ερωτηματολογίου που έχετε λάβει, αφού συμπληρωθεί ηλεκτρονικά ή δια ζώσης στο Δήμο Μεγαλόπολης, υπόψη του κ. Ηλία Κατσούλα.
Και ολοκλήρωσε λέγοντας ότι είναι στο χέρι μας να πετύχουμε και θα το παλαίψουμε όσο μπορούμε.
Ο Αντιδήμαρχος Ηλίας Κατσούλας, συντονιστής αυτής της εκδήλωσης, ζήτησε από όλους τους εκπροσώπους στήριξη και συνεργασία για την ολοκλήρωση του Δικτύου των μονοπατιών, αλλά και άλλων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με τα μονοπάτια.
Ο Γιάννης Ασημακόπουλος (Πρόεδρος Της Κοινότητας Ίσιωμα) διερωτήθηκε ποιός θα καθαρίσει τα μονοπάτια όταν δεν υπάρχουν νέοι
στα χωριά και τι θα γίνει εάν μαζευτούν μαζί πενήντα πεζοπόροι σε ένα χωριό. Μίλησε ακόμα για τουςΑρχαιολογικούς Χώρους που δεν προσεγγίζονται και ότι θα πρέπει να γίνει μια πιο εμπεριστατωμένη μελέτη που θα περιλαμβάνει πολύ περισσότερα πράγματα από τα μονοπάτια.
Ο Αλέκος Παπαβασιλόπουλος (Καρύταινα, “Περιπέτεια”), ρώτησε για την επισκεψημότητα που περιμένουμε. Σημείωσε ότι το σημαντικό είναι να πουλήσει αυτό το προϊόν και να υπάρχει ανταποδοτικότητα της επένδυσης.
Ο Φώτης Ζώης και ο Γιάννης Λαγός, απάντησαν ότι στα χωριά μπορεί να μην υπάρχουν νέοι, υπάρχουν όμως Σύλλογοι που μέσα από όλες τις άλλες δραστηριότητές τους, θα μπορούσαν είτε οικονομικά είτε με εθελοντική εργασία μία φορά το χρόνο να καθαρίζουν και να φροντίζουν τα μονοπάτια, τη μισή απόσταση από το προηγούμενο και από το επόμενο χωριό. Η επισκεψημότητα που περιμένουμε, δεν θα έρθει μονομιάς με 50 άτομα, περιμένουμε για τον πρώτο χρόνο το πολύ 10 άτομα την ημέρα για 150 ημέρες και συνολικά γύρω στους 1000 πεζοπόρους. Μια εμπεριστατωμένη μελέτη που να συμπεριλαμβάνει όλες τις λύσεις για την την αποφυγή της οριστικής ερημοποίησης των χωριών είναι απαραίτητη και γι’ αυτό πρέπει να φροντίσει ο Δήμος για την υλοποίησή της. Όσο για την ανταποδοτικότητα της κάθε επένδυσης, εδώ πρόκειται για ένα εθνικό θέμα και δεν χωράει τόσα δίνω τόσα παίρνω. Με τον καιρό μπορεί αυτή η μικρή επένδυση να αναδειχθεί σε μια πολύ μεγάλη λύση της αναζωογόνησης των χωριών και της ενδυνάμωσης της περιφάνειας των κατοίκων.
Το λόγο πήραν ακόμα πολλοί ομηλητές με τις εύστοχες και ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις τους, μεταξύ των οποίων, o Βασίλης Στασινός (Κουρουνιού) ζήτησε τη σύνδεση των Αρκαδικών μονοπατιών με το χωριό Κουρουνιού, ο Δημήτρης Παπαθανασίου (Χρούσα), ο Γιάννης Γκιουμές (Κάτω Κοτύλιο), Γιάννης Κωνσταντινόπουλος (Άνω Καρυές), ο Παναγιώτης Μανιάτης (Λεοντάρι) και άλλοι…
Ο κ. Μιχόπουλος ολοκλήρωσε την ομηλία του με θερμά λόγια για την πρωτοβουλία αυτή, και υποσχέθηκε ότι μετά το καλοκαίρι θα βρεθούν τα χρήματα σε πρώτη φάση για την ολοκλήρωση του καθαρισμού, της σήμανσης, της τοποθέτησης πινακίδων και τη δημιουργία ενός Χάρτη των διαδρομών των Αρκαδικών Μονοπατιών. Πρόσθεσε ότι θα φροντίσει να μπεί ο Δήμος σε κάποιο πρόγραμμα του τύπου “Ανακαινίζω-Εξοικονομώ”, έτσι που οι ιδιοκτήτες σπιτιών και μικροεπιχειρήσεις στα χωριά να επιδοτηθούν για ανακαινίσεις και αναβαθμίσεις και να μπορούν να ενοικιάζουν τα δωμάτιά τους στους επισκέπτες. Θα αναβαθμιστούν όλες οι διαδικτυακές συνδέσεις του Δήμου, ώστε τα χωριά να έχουν εύκολη και σταθερή πρόσβαση στο διαδίκτυο. Πιστεύουμε πολύ σ’ αυτόν τον Εναλλακτικό περιπατητικό τουρισμό. Από Σεπτέμβριο θα μπούμε σε δυναμικές αντιδράσεις, θα διεκδικήσουμε τα αυτονόητα και θα πάρουμε όσα δικαιούμαστε. Θα δώσουμε τη μάχη παντού και θα επιτύχουμε. Πρότεινε δε, στην επιτροπή παρακολούθησης, να υπάρχει ένας εκπρόσωπος από κάθε χωριό.
Με την οικονομική στήριξη του Δήμου μας, τη συμμετοχή των Φορέων (Πρόεδροι Κοινοτήτων, Σύλλογοι και Σωματεία), προσδοκούμε μια δεύτερη συνάντηση μέχρι το τέλος του 2024, για να εξετάσουμε τα βήματα προόδου που επιτεύχθηκαν και να προσδιορίσουμε πιο ενεργά τα επόμενα βήματά μας.
Από το Σωματείο των Φίλων του Παρράσιου Πάρκου Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
