Γράφει ο Ιωάννης Γ. Ασημακόπουλος
Πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τον Ειδικό Αναπτυξιακό Πόρο (ΕΑΠ-λιγνιτόσημο) και μεγάλη κόντρα έχει ξεσπάσει μεταξύ της αιρετής Περιφέρειας Πελοποννήσου και του Δήμου Μεγαλόπολης. Αντικείμενο της διαμάχης τα ποσοστά διαχείρισης, έτσι όπως κατανέμονται από την υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 400/τ.Β’/22.02.2013).
Βέβαια η διαμάχη χρονολογείται από… καταβολής πόρου. Αρχικά αντιμαχόμενες πλευρές ήταν οι Δήμοι του λεκανοπεδίου Μεγαλόπολης και η Νομαρχία Αρκαδίας, όπου συνήθως υπερίσχυε η Νομαρχία, η οποία έχοντας και «το μαχαίρι και το πεπόνι» διέθετε τον πόρο κατά τις εκτιμήσεις και τις συμπάθειες του εκάστοτε Νομάρχη, που εξαρτιόνταν από την πολιτική τοποθέτηση του κάθε δημάρχου.
Συνέπεια αυτής της κατάστασης ήταν η κατασπατάλιση των δύο πρώτων πακέτων σε έργα μακριά από το πνεύμα του πόρου, πολύ κοντά όμως στο πνεύμα εξυπηρέτησης μικροπολιτικών, μικροκομματικών και όχι μόνο, συμφερόντων.
Με αυτό τον τρόπο γέμισαν τα χωριά και τα όρη «μάντρες μαντρούλες, βρύσες βρυσούλες» και τα συρτάρια των «πασάδων» της αυτοδιοίκησης μελέτες, αφού πολλές από αυτές δεν υλοποιήθηκαν ποτέ και φυσικά δεν γνωρίζουμε αν εκπονήθηκαν ποτέ.
Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο 4ο πακέτο ΕΑΠ 2012-2016 ενώ παραμένει ανέγγιχτο το 3ο 2007-2011, λόγω ακριβώς της αέναης διαμάχης μεταξύ των φορέων που «κόπτονται» να το διαχειριστούν, για το «καλό» πάντα του λεκανοπεδίου.
Κατά κοινή ομολογία, τα ποσά που αντιστοιχούν στα τρία πρώτα πακέτα του ΕΑΠ ανέρχονται στα 47 εκατ. ευρώ. Έστω και με το τρίτο πακέτο ανέγγιχτο σε κάποια τράπεζα -με μηδαμινό μέχρι πρότινος επιτόκιο- αν περιφέρει κανείς το βλέμμα στο λεκανοπέδιο δεν θα δει κανένα έργο (εξαιρώντας την τηλεθέρμανση με τις όποιες ενστάσεις για την ορθότητα και τη βιωσιμότητα της) που να δικαιολογεί την μέχρι τώρα διάθεση δεκάδων εκατομμυρίων Ευρώ από το ΕΑΠ.
Αλλά και με τον «Καλλικράτη» η διαμάχη καλά κρατεί.
Τώρα το μέτωπο ορίζεται μεταξύ Δήμου Μεγαλόπολης και αιρετής Περιφέρειας Πελοποννήσου ή οποία καλείται να διαχειριστεί το 50% του πόρου. Πρόσφατα πάρθηκαν ομόφωνες αποφάσεις και ψηφίσματα διαμαρτυρίας απ’ το Δημοτικό Συμβούλιο Μεγαλόπολης, που ζητά να περιέλθει η συνολική διαχείριση του πόρου στο Δήμο Μεγαλόπολης και καλείται ο λαός της περιοχής να συνηγορήσει προσυπογράφοντας.
Για την τοπική κοινωνία, δεν έχει σημασία ποιος φορέας θα διαχειριστεί τον πόρο και σε ποιο ποσοστό. Σημασία έχει ποιος θα τον διαχειριστεί σωστά και στο πνεύμα που θεσπίστηκε, που είναι ΑΝΑΠΤΥΞΗ και μόνο ΑΝΑΠΤΥΞΗ. Πράγμα που δεν έγινε ποτέ μέχρι σήμερα, από κανένα φορέα διαχείρισης του πόρου. Ακόμα, σημασία έχει ο πόρος να μη καλύπτει υποχρεώσεις των εν λόγω φορέων απέναντι στο λεκανοπέδιο σε άλλους τομείς (οδοποιία, ύδρευση, αποχέτευση, αναπλάσεις, πλατειές, παιδικές χαρές, εξοπλισμοί γραφείων, υπηρεσιακά τζιπ, υπερωρίες προσωπικού, πανηγύρια κλπ) όπως κατά κόρο γινόταν έως τώρα.
Για να μπει τέλος στο «πάρτι» της αλόγιστης σπατάλης, και να ωφεληθεί ο τόπος από τον πόρο που καταβάλλεται έναντι της ζημιάς που προκαλεί στην περιοχή η λειτουργία των ορυχείων, επιβάλλονται επειγόντως μέτρα:
1. Οι φορείς που εμπλέκονται (Περιφέρεια Πελοποννήσου και Δήμος Μεγαλόπολης), ανεξάρτητα από το ποιος και σε ποιο ποσοστό έχει τη διαχείριση, να συνεργαστούν μεταξύ τους. Να εκπονήσουν συγκεκριμένο πρόγραμμα έργων ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, στο οποίο δεν θα συμπεριλαμβάνονται έργα που είναι υποχρέωση της πολιτείας απέναντι στο λεκανοπέδιο και δεν συνάδουν με το πνεύμα του πόρου, δρόμοι, πλατείες, αποχετεύσεις κλπ.
2. Τα έργα που θα ενταχθούν στο ΕΑΠ να ιεραρχηθούν και να δοθούν στη δημοσιότητα όλα τα στοιχεία, καθώς και το χρονοδιάγραμμα εκτέλεσης ενός εκάστου εξ αυτών.
3. Επειδή μέχρι πρόσφατα τα χρήματα του ΕΑΠ έμπαιναν σε τραπεζικούς λογαριασμούς με ελάχιστο έως μηδαμινό επιτόκιο καταθέσεως, να διερευνηθούν οι λόγοι που γινόταν αυτό και να διεκδικηθούν τα απολεσθέντα χρηματικά ποσά που φαίνεται να είναι αρκετά.
4. Να δοθεί στη δημοσιότητα ο πίνακας όλων των μέχρι σήμερα εκτελεσθέντων έργων και μελετών με χρηματοδότηση από το ΕΑΠ, στον οποίο να φαίνεται ο τίτλος του έργου, ο φορέας υλοποίησης, ο ανάδοχος, ο τρόπος ανάληψης, το συμβατικό ποσό του έργου, ο επιβλέπων φορέας καθώς και ο παραλήπτης του έργου.
5. Να ελεγχθεί αν τα έργα που έγιναν με το ΕΑΠ εναρμονίζονταν με το πνεύμα του νόμου που διέπει τον πόρο. Αν έχουν εκτελεσθεί καλώς και αν έχουν παραληφθεί. Για ότι αφόρα τις μελέτες να ελεγχθεί αν έχουν εκπονηθεί και ποιες από αυτές έχουν υλοποιηθεί. Τέλος για όσες μελέτες δεν έχουν υλοποιηθεί να ελεγχθεί αν έχουν γίνει κι αν υπάρχουν σε κάποια συρτάρια.
6. Αν υπάρξουν ενδείξεις παρανομιών ή κακής διαχείρισης του πόρου να παραπεμφθούν αρμοδίως προς ενδελεχή διερεύνηση και να καταλογιστούν ευθύνες αν προκύψουν.
