Τέσσερις αλλαγές με σημαντικό ελληνικό ενδιαφέρον στο πρόγραμμα “δίκαιης μετάβασης” που αφορά τις περιοχές της ΕΕ που πλήττονται από την απανθρακοποίηση της οικονομίας πρότεινε ο Έλληνας ευρωβουλευτής Μανώλης Κεφαλογιάννης στην αρμόδια Επιτροπή Περιφερειακής Ανάπτυξης που συνεδρίασε την περασμένη εβδομάδα.
Η πρόταση της Κομισιόν προβλέπει τη σύσταση του “Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης” με κονδύλια ύψους 7,5 δισ. ευρώ τα οποία συνδυαζόμενα με δάνεια, κρατική χρηματοδότηση και ιδιωτικές επενδύσεις σχεδιάζεται να κινητοποιήσουν επενδύσεις άνω των 100 δισ. στις περιοχές της ΕΕ που πλήττονται περισσότερο από την απανθρακοποίηση. Δηλαδή την σταδιακή διακοπή της ηλεκτροπαραγωγής από άνθρακα και λιγνίτη. Σύμφωνα με τις επισημάνσεις του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη κατά τη συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής για τη Δίκαιη Μετάβαση τον Ιανουάριο παρουσία της Επιτρόπου Συνοχής και Μεταρρυθμίσεων, Elisa Ferreira, τα χρήματα που θα δοθούν μέχρι το 2027 για την απολιγνιτοποίηση και τις συνέπειές της κυμαίνονται από 3,7 δισ. μέχρι 4,4 δισ. ευρώ.
Οι προτάσεις που παρουσίασε ο κ. Κεφαλογιάννης, που είναι εισηγητής της Έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης προβλέπουν:
-Τον υπερδιπλασιασμό των πόρων του Ταμείου από τα 7,5 στα 17,8 δισεκ. ευρώ, που σημαίνει ότι αντίστοιχη θα είναι η αύξηση των συνολικών επενδύσεων που θα κινητοποιηθούν.
-Την επέκταση της χρηματοδότησης σε νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές που δεν είναι συνδεδεμένες ηλεκτρικά με τις ηπειρωτικές περιοχές. Όπως επισημαίνεται στη σχετική αιτιολόγηση, “είναι σημαντικό να μην παραβλεφθούν οι νησιωτικές ή απομακρυσμένες περιφέρειες, οι οποίες συχνά δεν συνδέονται με τις γενικές ενεργειακές υποδομές και ενδέχεται να εξαρτώνται από αυτόνομες γεννήτριες ντίζελ ή πετρελαίου για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας”. Η πρόταση αυτή αφορά δεκάδες ελληνικά νησιά που ηλεκτροδοτούνται από αυτόνομους σταθμούς και βρίσκονται ή όχι σε διαδικασία διασύνδεσης με το ηπειρωτικό δίκτυο.
-Τη θέσπιση ενός νέου κριτηρίου για την κατανομή των ευρωπαϊκών κονδυλίων, του λεγόμενου “μηχανισμού επιβράβευσης” μέσω του οποίου θα επιβραβεύονται από το Ταμείο οι χώρες εκείνες που θα μεταβούν με γρηγορότερους ρυθμούς στη νέα εποχή. Στην κατηγορία αυτή εντάσσεται η Ελλάδα καθώς η κυβέρνηση εφαρμόζει το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης που προβλέπει την απόσυρση του συνόλου των λιγνιτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής ως το 2023 εκτός από την μονάδα Πτολεμαίδα 5 που είναι τώρα υπό κατασκευή.
-Την αύξηση του κριτηρίου απασχόλησης στον κλάδο της εξόρυξης άνθρακα και λιγνίτη ως ποσοστό επί του συνολικού βιομηχανικού εργατικού δυναμικού κάθε περιφέρειας από 25 σε 33 %.
Το στρατηγικό σχέδιο (master plan) για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη όπου βρίσκονται τα λιγνιτωρυχεία και οι λιγνιτικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής της ΔΕΗ που θα σβήσουν τα επόμενα χρόνια αναμένεται να παρουσιαστεί μέσα στο καλοκαίρι προκειμένου να τεθεί σε διαβούλευση. Η έκθεση με τις προτεινόμενες αλλαγές στον Κοινοτικό Κανονισμό με τον οποίο θεσπίζεται το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης αναμένεται να ψηφιστεί στην Ολομέλεια του Ευρωκοινοβουλίου τον Ιούλιο.
(ΑΠΕ-ΜΠΕ)
