1. Τό μικρό αὐτό περιοδικό τῆς Μητροπόλεώς μας, ἀγαπητοί χριστιανοί, ἀπευθύνεται σέ σᾶς, πού σᾶς ξέρω πιά ὅτι πιστεύετε καί ἀγαπᾶτε τόν Θεό καί προσεύχεσθε σ᾽ Αὐτόν. Ἡ προσευχή σας ὅμως ἀπό πολλούς γίνεται μέν μέ τήν καρδιά σας, ἀλλά εἶναι γενική. Δηλαδή, λέτε στόν Θεό γιά τά διάφορα καί καυτά προβλήματα πού ἀντιμετωπίζετε, ἀλλά δέν εἶναι ἐκκλησιολογική προσευχή. Δέν ἔχει, δηλαδή τροπάρια καί προσευχές ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τούς ἁγίους πατέρες, πού παρέλαβε καί λέγει ἡ Ἐκκλησία μας. Γι᾽ αὐτό σᾶς παρακαλῶ καταφέρατέ τα στήν προσευχή σας καί νά βάζετε καί λίγες ἀπό αὐτές τίς προσευχές.
2. Νά, χριστιανοί μου, τί θέλω νά σᾶς πῶ: (α) Στήν προσευχή σας, εἴτε τό πρωί εἴτε τό βράδυ, νά λέτε μία φορά τό «Πιστεύω». Ἔτσι ὅτι καί ἄν μας συμβεῖ τήν ἡμέρα, καί θάνατος ἀκόμη, δέν πρέπει νά φοβόμαστε, γιατί ὁμολογήσαμε τήν πίστη μας στόν Θεό! Ἀλλά καί ἔτσι θά μάθετε καί τό «Πιστεύω» μας ἀπέξω. Πόσο χάρηκα καί θαύμασα τόν μακαριστό ἅγιο Ἐπίσκοπο Μάνης κυρό Χρυσόστομο, πού σέ κάποια μεγάλη σύναξη ἀνθρώπων τοῦ ποιμνίου του, λίγο πρό τοῦ θανάτου του, μαζί μέ αὐτούς, τραγούδησαν ἕνα τοπικό δημοτικό τραγούδι καί μετά εἶπε σέ ὅλους: Ἐλᾶτε τώρα νά ποῦμε ὅλοι μαζί καί τό «Πιστεύω» μας. Καί ὅλος ὁ λαός, πού ἦταν ἐκεῖ – καί ἦταν πολλοί – εἶπαν ὅλοι βροντόφωνα τό «Πιστεύω». Ἐθαύμασα καί ζήλεψα καί ντράπηκα. Γιατί ἐγώ, ἄν πῶ τό ἴδιο καί σέ σᾶς, πολλοί ἀπό σᾶς θά φανερωθεῖ ὅτι δέν γνωρίζετε τό «Πιστεύω».
(β) Ἀπό τήν καθημερινή σας πάλι προσευχή, χριστιανοί μου, νά μήν ἀπουσιάζει τό «Πάτερ ἡμῶν». Τήν προσευχή αὐτή μᾶς τήν παρέδωσε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, γι᾽ αὐτό καί τήν λέμε «Κυριακή προσευχή». Καί ἔχουμε ἐντολή, ἀπό Αὐτόν τόν Κύριο νά τήν λέγουμε. Δέν ἐπιτρέπεται, λοιπόν, ὁ χριστιανός νά μήν λέγει τό «Πάτερ ἡμῶν» στήν προσευχή του.
(γ) Τά παραπάνω πού σᾶς εἶπα, ἀδελφοί, τό «Πιστεύω» καί τό «Πάτερ ἡμῶν» εἶναι βασικές προσευχές καί πρέπει καθημερινά νά λέγονται. Φτάνουν αὐτά. Ναί, ἀλλά ἡ Παναγία δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ποτέ ἀπό τήν προσευχή μας. Γιατί, ὅπως ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ πέρασε ἀπό τήν Παναγία γιά νά ἔλθει ἀνάμεσά μας, ἔτσι καί ἡ προσευχή μας πρέπει νά περάσει ἀπό τήν Παναγία, γιά νά φτάσει στόν Χριστό. Γι᾽ αὐτό εἶπα ὅτι ἡ Παναγία δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ἀπό τήν προσευχή μας ποτέ. Ἡ καλύτερη δέ προσευχή στήν Παναγία εἶναι αὐτή πού ἔχει τόν χαιρετισμό τοῦ ἀρχαγγέλου Γαβριήλ σ᾽ Αὐτήν, τό «Χαῖρε κεχαριτωμένη». Καί ἡ Ἐκκλησία μας παρέλαβε τόν ἀρχαγγελικό αὐτό χαιρετισμό καί ἔκανε μέ αὐτόν τό μικρό αὐτό χαριτωμένο τροπάριο, πού πρέπει ὅλοι νά τό μάθουμε ἀπέξω: «Θεοτόκε Παρθένε, χαῖρε Κεχαριτωμένη Μαρία, ὁ Κύριος μετά Σοῦ· Εὐλογημένη Σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας Σου, ὅτι Σωτῆρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Αὐτό τό τροπάριο εἶναι τό πρῶτο πού ἔμαθε ἡ μακαριστή μητέρα μου ἀπό ἕνα γεροντάκι, τόν παπποῦ Γιάννη Ρήγα καί ἀπό τήν μητέρα μου τό ἔμαθα καί ἐγώ. Ἄς εἶναι ἀναπαυμένη ἡ ψυχή τοῦ μακαριστοῦ αὐτοῦ παπποῦ. Καί ἡ ἄλλη σύντομη ἐκκλησιολογική προσευχή στήν Παναγία μας εἶναι ὄμορφη καί πολύ δυνατή. Εἶναι ἡ προσευχή: «Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς Σέ ἀνατίθημι. Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξόν με ὑπό τήν σκέπην Σου»!
(δ) Σᾶς ἐπαναλαμβάνω, ἀδελφοί, τίς βασικές αὐτές ἐκκλησιαστικές προσευχές (δηλαδή, προσευχές τῆς Ἐκκλησίας μας), πού σᾶς χιλιοπαρακαλῶ νά μήν ἀπουσιάζουν ἀπό τήν καθημερινή προσευχή σας: Τό «Πιστεύω», τό «Πάτερ ἡμῶν» καί τά δύο μικρά, ἀλλά χαριτωμένα τροπαριάκια στήν Παναγία, τό «Θεοτόκε Παρθένε…» καί τό «Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου…». Αὐτά μάλιστα τά δύο τροπάρια τῆς Παναγίας μας εἶναι ὡραῖα νά τά λέτε τήν νύχτα, πρίν ἀπό τόν ὕπνο. Πρίν ἀπό τόν ὕπνο νά σταυρώνετε τό μαξιλάρι σας τρεῖς φορές λέγοντας τό «Εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός (ἕνα σταύρωμα) καί τοῦ Υἱοῦ (δεύτερο σταύρωμα) καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος (τό τρίτο σταύρωμα), Ἀμήν». Καί ἔπειτα νά λέτε τά δύο τροπάρια τῆς Παναγίας, πού σᾶς εἶπα. Αὐτό βέβαια δέν τό γράφει κανένα ἱερό βιβλίο, γι᾽ αὐτό ὅποιος θέλει τό κάνει. Ὑπῆρχε ὅμως ἀπό παλαιά αὐτή ἡ παράδοση, τό νά σταυρώνουμε τό μαξιλάρι μας πρίν ἀπό τόν ὕπνο. Μοῦ τήν εἶπαν καί μένα, ὅταν ἤμουν μικρός, τήν ἐφήρμοζα ἀπό τότε, γι᾽ αὐτό καί σᾶς τήν λέω.
Τώρα, ἄν κανείς ἀπό σᾶς ἔχει τόν χρόνο καί τήν ἐπιθυμία, ἄς λέει καί ἄλλες μεγάλες λειτουργικές προσευχές. Τέτοιες εἶναι ἡ παράκληση στήν Παναγία, ἡ Πρωινή προσευχή μέ τόν Ἐξάψαλμο, Χαιρετισμούς στήν Παναγία κ.ἄ. Οἱ προσευχές αὐτές εἶναι γραμμένες στό βιβλίο «Σύνοψη», βιβλίο πού, ὅπως καί τό Εὐαγγέλιο, ἔτσι καί τό βιβλίο αὐτό, δέν πρέπει νά ἀπουσιάζει ἀπό τό σπίτι τοῦ Ὀρθοδόξου χριστιανοῦ. Τέλος, ἄν θυμᾶστε, ἀδελφοί, προσευχηθεῖτε καί γιά μένα τόν ταλαίπωρο Ἐπίσκοπό σας Ἰερεμία. Βαρύνομαι καί ἀπό ἀσθένειες, ἀλλά τό πρῶτον γιά μένα θέλω νά προσεύχεσθε τό νά σωθεῖ ἡ ψυχή μου. Γιατί καλύτερα ἀρρώστιες, ἀλλά μέ τόν Θεό, παρά ὑγεία καί ἡ ψυχή μας νά μή γεύεται τόν Θεό. Εὔχομαι ἡ Παναγία νά εὐλογεῖ σᾶς καί τίς οἰκογένειές σας.
Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας
