Του Παναγιώτη Μπένου
Ανατρέχοντας στη βιβλιογραφία για να ενημερωθώ στην πρόοδο των μηχανών εσωτερικής και εξωτερικής καύσης στην πρόοδό τους αλλά κυρίως στην εκπομπή των ρύπων κατά την καύση στην πρόοδο του χρόνου, το ενδιαφέρον μου σταμάτησε σ’ ένα εργοστάσιο καύσης σκουπιδιών (αποτεφρωτήρας) στην Αυστρία. Το προσέγγισα με ενδιαφέρον γιατί δίνει απαντήσεις σ’ όλες τις πιο πάνω αναζητήσεις μου. Ας περιπλανηθούμε σε κάτι πρωτότυπο και κυρίως πολύ ελπιδοφόρο.
Το παράδειγμα αυτό δεν αποτελεί πρόταση εφαρμογής για τον τόπο μας (Μεγ/λη), αν και θα μπορούσε να είναι. Παρουσιάζεται ως αντίλογος ως προς τον «ρυπογόνο λιγνίτη».
Ο αποτεφρωτήρας της μονάδας κτήσης ηλεκτρικής ενέργειας και θέρμανσης από θερμική επεξεργασία απορριμμάτων είναι στην Αυστρία. Σε κεντρικό σημείο (spittelou) της πρωτεύουσας της Αυστρίας υψώνεται η φουτουριστική «χρυσή υψικάμινος» της μονάδας θερμικής επεξεργασίας απορριμμάτων και τηλεθερμίας Βιέννης, που αποτελεί το παγκόσμιο πρότυπο των αλμάτων της τεχνολογικής παραγωγής καθαρής ενέργειας από απορρίμματα και περιλαμβάνεται στους διεθνείς τουριστικούς προορισμούς ως ένα εμβληματικό αρχιτεκτονικό τοπόσημο της πόλης .
Σχεδιασμένη και αρχιτεκτονικά επιμελημένη από τον μεγαλύτερο σύγχρονο Αυστριακό εικαστικό ζωγράφο και αναμορφωτή κτηρίων Friedensreich Hunde Vtwasser. O ουρανός της Βιέννης «φωτίζεται» την νύχτα από τις πανύψηλες φλόγες στην τάφρο της θερμικής κατεργασίας απορριμμάτων που ανακλώνται στις υάλινες επιφάνειες του «χρυσού» πύργου ελέγχου.
Μέσα από διαφανές υάλινο πάτωμα το βλέμμα χάνεται στο βάθος της τεράστιας εγκατάστασης τάφρου καύσεως χωρητικότητας 7.000 Gm3 απορριμμάτων ημερησίων.
Το δαπανηρότερο και τεχνολογικά εκλεκτότερο σύστημα της μονάδας, είναι το φίλτρο στο άκρο της υψικαμίνου που διατηρεί την ατμόσφαιρα καθαρή από τις εκπομπές αερίων και ρύπων που παράγονται κατά την καύση.
Το βιενέζικο μοντέλο της οικονομίας των απορριμμάτων έχει 3 πυλώνες:
Αποφυγή – διαχωρισμός – αξιοποίηση. Τα απορρίμματα που δεν μπορούν να αποφευκτούν και να διαχωριστούν στις μονάδες διαχωρισμού μεταφέρονται στο Spittelov, με ειδικά απορριμματοφόρα από χιλιάδες σημεία της Βιέννης.
Τίποτα στην εκθαμβωτική εικαστική όψη της εγκατάστασης δεν μαρτυρά πώς στο εσωτερικό της καίονται απορρίμματα και παράγεται ενέργεια.
Ηλεκτροδοτούνται 50.000 νοικοκυριά, θερμαίνονται 60.000, καίονται 250.000 τόνοι απορριμμάτων ετησίως. Παράγονται 60 GWH ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση και ζεστό νερό.
Εντός της εγκατάστασης λειτουργούν αίθουσες συναυλιών, γκαλερί και εκπαιδευτικά εργαστήρια, τα οποία περιλαμβάνονται στο παναυστριακό υποχρεωτικό σχολικό πρόγραμμα. Το εργοστάσιο προετοιμάζει τους μέλλοντες μηχανικούς καθώς οι μαθητές αποκτούν μια άρτια τεχνολογική και εκπαιδευτική εμπειρία επί του πεδίου.
Άλλη λύση με καύση των απορριμμάτων εκείνων που είναι αδύνατον να διαχωριστούν είναι με τόξο πλάσματος (το σκουπίδι στους 6.000 – 14.000 βαθμούς εξαϋλώνεται). Ακριβή επιλογή, αλλά τελεσίδικη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: 1) Η συμβίωση βιομηχανικών μονάδων μέσα στον οικιστικό ιστό κάθε πόλης καθίσταται εφικτή.
2) Οι εκπομπές των ρύπων και αερίων έχουν σχέση με την επένδυση και στη σημασία που δίνεται σε κάθε μονάδα παραγωγής.
3) Στα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο λιγνίτη ποτέ δεν δόθηκε έμβαση στην έρευνα – τεχνολογία ρύπων και αερίων που παράγονται κατά την καύση και εκπέμπονται στην ατμόσφαιρα.
4) Αντίθετα, στην αυτοκινητοβιομηχανία ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, τα αποτελέσματα μείωσης των αερίων υπήρξαν θεαματικά και ιδιαίτερα στους πετρελαιοκινητήρες.
5) Όσες μονάδες παραγωγής ΑΠΕ και να εγκατασταθούν χρειάζονται εργοστάσια βάσης (συνεχούς λειτουργίας) που το καύσιμό τους αντικαθίσταται με εισαγόμενο φυσικό αέριο. Τα πρόσφατα πολεμικά γεγονότα στην Ουκρανία δείχνουν περίτρανα το μέγεθος της λανθασμένης επιλογής (εθνικής και ευρωπαϊκής).
Άρα είναι καθαρά πολιτική επιλογή τι είδους βιομηχανική παραγωγή θα ’χει κάθε χώρα και τι καύσιμο θα χρησιμοποιήσει. Η τεχνολογία έχει δώσει λύσεις προ πολλού σε τέτοιους είδους προβλήματα (εκπομπές ρύπων).
Ο ρυπογόνος λιγνίτης θα μπορούσε να παράγει καθαρή ενέργεια.
Ο Π. Μπένος είναι μηχανολόγος μηχανικός Τ.Ε., ειδικός στις μηχανές εξωτερικής καύσης.
Πρόεδρος της Ένωσης Πατριωτικών Σωματείων Φαλαισιωτών Αρκαδίας και
Αναπληρωτής Γενικός Γραμματέας της Παναρκαδικής Ομοσπονδίας Ελλάδος.
Μέλος του Ευρωπαϊκού Οργανισμού «Εύξεινη Πόλη εδαφικής καλλιέργειας» και
Μέλος της Επιτροπής διαβούλευσης της Περιφέρειας Πελοποννήσου.
