Παράξενα εγκλήματα. Όλο και πιο πολλά. Εγκλήματα ζοφερά. Ασυνήθιστα. Φόνοι για λίγα ευρώ. Ανηλεείς ξυλοδαρμοί με μεγάλη ευκολία. Ειδεχθείς συμπεριφορές, «τρόμος και αθλιότητα» όπως άλλοτε σε σκοτεινές εποχές. Η κρίση περνώντας μέσα από την πολιτική και την οικονομία εμφανίζεται πλέον στην κοινωνία. Στην
οποίαν η αχλύς της παρακμής μετριέται σε πολλά από τα επίπεδα της βίας. Η επιθετικότητα στους δρόμους, η ασυνεννοησία, η μοχθηρία, ο φθόνος, η ιδιώτευση, ο ατομικισμός, η δολιότης είναι ένα μέρος μόνο απ’ το κακό συναπάντημα που μας περιμένει καθώς ξεπορτίζουμε κάθε μέρα.
Όμως δεν είναι μόνον η κρίση, μαζί της συντίθεται η κυρίαρχη ιδεολογία των τελευταίων ετών. Μια ιδεολογία που αποθέωνε το «σε όποιον αρέσω, για τους άλλους δεν θα μπορέσω». Η πτωχοπροδρομική γκλαμουριά που τα έκανε όλα «ένα σύμπαν που συνωμοτεί για την πάρτη μας». Και εγένετο έτσι ένας χυλός, όπου κάθε επίκληση οποιουδήποτε κώδικα αρχών ή αισθήματος τιμής φάνταζε συντηρητισμός και κόλλημα. Ένα ξεχαρβάλωμα
όπου όλοι αυτοπροσδιοριζόμαστε, όπου η αλήθεια δεν χρειάζεται την απόδειξή της, όπου δεν υπάρχουν όρια, όπου η ηθική δεν μπορεί να υπαγορεύει υποχρεώσεις απέναντι στους άλλους, όπου όλοι μπορούν να τα κάνουν όλα. «Έως
και τέτοια εγκλήματα;» θα αντιτείνει κανείς. Μα δεν φθάνει κανείς με τη μία στον Αγρόν του Κεραμέως. Φθάνει ανεπαισθήτως. «Μήπως είναι υπερβολή;» θα μπορούσε να επιμείνει κανείς. Πιθανόν. Αλλά αν δεν είναι; Άλλωστε ενίοτε οι υπερβολές ομιλούν εν παραβολαίς κι από την ανησυχία βγαίνει πάντα κάτι καλύτερο απ’ όσα μπορεί ο εφησυχασμός.
Φοβάμαι ότι όλο αυτό το μείγμα απανθρωπιάς σχετίζεται με ένα αμάλγαμα αμορφωσιάς, εκφυλισμού των εννοιών και υποταγής στα στερεότυπα της προπαγάνδας που μόνον (και μόνον του πλέον) το φιλότιμο των ανθρώπων προσπαθεί να αντικρούσει
στα σχολεία, στις γειτονιές, στους τόπους εργασίας, στις οικογένειες. Μια τηλεόραση που «δικαιούται» να ταΐζει τους πολίτες κοπριές, με εφημερίδες που δεν στέκονται στο πλάι του λαού ελέγχοντας την εξουσία, με μια τέχνη που τα παίρνει για να αποπροσανατολίζει ή να είναι ανώδυνη για τους Δυνατούς, με πανεπιστημιακούς που η καριέρα τους είναι υπόθεση πολιτικής εξάρτησης – όλα αυτά, πλην Λακεδαιμονίων, σε κάθε τομέα, παράγουν ένα πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται της κακομοίρας. Γιατί όλο και πιο πολλοί
να μην πείθονται ότι η επιβίωση είναι μια υπόθεση ισχύος; Ισχύος εντός νόμου κι εκτός νόμου. Έτσι με την ευκολία που κάποιοι γίνονται σφουγγοκωλάριοι των Δυνατών (αυτή είναι η ισχύς τους), άλλοι καταφεύγουν στον νόμο της ζούγκλας. Παιδιά
που μεγαλώνουν βλέποντας το κράτος να κλέβει απ’ τους μισθούς και τις συντάξεις, που βλέπουν την Ελλάδα να πουλιέται σάρκα στα σκλαβοπάζαρα, που βιώνουν μέσα στα σπίτια τους τη γκρίνια της φτώχιας ή την αδιαφορία του νεοπλουτισμού, παιδιά που βλέπουν στην τηλεόραση αηδίες και στο διαδίκτυο τον βιασμό της ελευθερίας από την ελευθεριότητα, που δηλητηριάζονται από τα τρολ, παιδιά που
ξέρουν, κι όμως είναι σαν να μην τρέχει τίποτα, ότι το κινητό τους είναι ο χαφιές που τα παρακολουθεί, γιατί να μην κοιτάξουν την άβυσσο; Μόνον το φιλότιμο παλεύει πια την άβυσσο και το φιλότιμο δεν είναι αρκετό.
Όταν οι ίδιοι οι θεσμοί ευνοούν τον εκφυλισμό, όταν αυτό που φαίνεται αθώο είναι πονηρό – όπως οι ΜΚΟ που ασκούν νόμιμη σωματεμπορία ή όπως οι ιδεολογίες που κάνουν κωλοτούμπες, γιατί οι παλιότεροι να μην απογοητεύονται και οι νεώτεροι να μην απελπίζονται;
Ιδιαιτέρως οι νεώτεροι, φτιαγμένοι, παρ’ όλην αυτήν την παθολογία, από εκείνην την καλή πάστα που στη νεότητα ανθεί, να μην παθαίνουν την πλάκα τους, όταν βλέπουν το Ψέμα να αγορεύει στη Αγορά
και να νικάει. Πολύ ψέμα ρ’ αδερφάκι μου! Ψέματα για τις αιτίες του κακού, ψέματα για τις λύσεις, ψέματα για το μέλλον που μας περιμένει. Διαιώνιση της λουμπινιάς, της διαπλοκής, κλίκες ημετέρων, συμμορίες του χρήματος, μια νομιμότητα που χάνεται μέσα στην παρανομία, όπως ο δολοφόνος χάνεται μέσα στη νύχτα.
Άλλοι, ειδικότεροι απ’ την ταπεινότητά μου, έχουν αρχίσει να συσχετίζουν όχι τόσον την «έξαρση της εγκληματικότητας» κατά το κοινώς λεγόμενο, αλλά τις ιδιομορφίες αυτής της νέας εγκληματικότητας με την κρίση αλλά και με τις ατραπούς που έχει πάρει εδώ και πολλά χρόνια ο καθημερινός μας πολιτισμός υπό το κράτος της κυρίαρχης ιδεολογίας. Που εν τέλει θεωρεί μέσες – άκρες τη ζωή αμάρτημα, αν αυτή η ζωή δεν είναι χρήσιμη στους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες.
Του Στάθη Σταυρόπουλου από το Ποντίκι
