Ο θυρεοειδής αδένας είναι ο μεγαλύτερος ενδοκρινής αδένας του ανθρωπίνου σώματος. Βρίσκεται στην πρόσθια περιοχή του τραχήλου, μπροστά και εκατέρωθεν της τραχείας και αποτελείται από δύο λοβούς, οι οποίοι συνδέονται με τον ισθμό. Παράγει δύο σχετιζόμενες ορμόνες: την Τ4 (θυροξίνη) και την Τ3 (τριιωδοθυρονίνη), οι οποίες διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στην κυτταρική διαφοροποίηση κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης και βοηθούν στη διατήρηση της θερμορυθμιστικής και της μεταβολικής ομοιόστασης.
Η TSH (θυρεοειδοτρόπος ορμόνη), παραγόμενη από τα θυρεοτρόπα κύτταρα της πρόσθιας υπόφυσης, διαδραματίζει σπουδαίο ρόλο στη ρύθμιση του θυρεοειδικού άξονα κι αποτελεί τον πιο χρήσιμο φυσιολογικό δείκτη της δράσης των θυρεοειδικών ορμονών.
Ως υποκλινικός υποθυρεοειδισμός ορίζεται η αυξημένη τιμή της TSH (>4,0 mU/mL), οι φυσιολογικές τιμές FT4 και Τ3 και η απουσία ή εμφάνιση ελαχίστων ή λίγων σημείων και συμπτωμάτων υποθυρεοειδισμού.
Τα συμπτώματα είναι μη ειδικά και περιλαμβάνουν:
• βρογχοκήλη
• πτωχή απόδοση στο σχολείο
• υπνηλία
• αδυναμία
• επηρεασμένη ψυχοκοινωνική ανάπτυξη
• αύξηση σωματικού βάρους
• αναιμία
• αύξηση λιπιδίων του αίματος
• επηρεασμένη ταχύτητα ανάπτυξης
Τα αίτια είναι:
• χρόνια αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα
• ανάρρωση από σοβαρή νόσο
• ανάρρωση από υποξεία θυρεοειδίτιδα
• ανεπάρκεια κορτιζόλης
• παχυσαρκία
• θυρεοειδίτιδα riedel
• ακτινοβολία τραχήλου
• φάρμακα (αντιθυρεοειδικά, αντιεπιληπτικά)
• χρόνια νοσήματα (χρόνια νεφρική νόσος, κοιλιοκάκη, κυστική ίνωση, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 1)
• εργαστηριακό λάθος
Τα πράγματα είναι πιο ξεκάθαρα για το ποιους ενήλικες θεραπεύουμε, δηλαδή όσους παρουσιάζουν:
• TSH>10 mU/mL
• TSH<10 mU/mL και συμπτώματα
• θετικά TPO αντισώματα
• βρογχοκήλη
• δυσλιπιδαιμία
• αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο
Αντιθέτως περιπλέκονται στην απόφαση για το αν θα θεραπεύσουμε ή όχι τα παιδιά γιατί σε ποσοστό 75% έχουμε ομαλοποίηση των τιμών της TSH. Έναρξη θεραπείας συστήνεται σε:
• κορίτσια
• παιδιά με:
• άλλα αυτοάνοσα νοσήματα
• θετικά TPO αντισώματα
• βρογχοκήλη
• συμπτωματολογία υποθυρεοειδισμού
• μειωμένη ταχύτητα ανάπτυξης
γιατί υπάρχει αυξημένος κίνδυνος μετατροπής σε κλινικό υποθυρεοειδισμό.
Όποια απόφαση κι αν ληφθεί, χρειάζεται τακτικός έλεγχος από τον ενδοκρινολόγο, με παρακολούθηση των εργαστηριακών τιμών των TSH και FT4 καθώς και έλεγχος της ανάπτυξης του παιδιού.
